Tenkis Davası nedir? Saklı Pay ve Miras Hukuku Rehberi

Tenkis davası, saklı paylı mirasçıların haklarını korur. Süreler, saklı pay oranları, hukuki

dayanakları, uygulamada yapılan hatalar, diğer mirasçılara etkileri ve sonuçlarını içeren

rehberimizi keşfedin.

Tenkis Davası ne demek?

Tenkis davası, saklı paylı mirasçıların haklarını korur. Süreler, saklı pay oranları, hukuki

dayanakları, uygulamada yapılan hatalar, diğer mirasçılara etkileri ve sonuçlarını içeren

rehberimizi keşfedin.

Tenkis Davası ne demek?

Tenkis davası, miras bırakanın (murisin) saklı paylı mirasçılarının haklarını zedeleyecek

şekilde yaptığı tasarruf işlemi nedeniyle saklı paylı mirasçıların açtığı bir dava türüdür. Türk

Medeni kanunu ile birlikte bazı mirasçıların hakkı koruma altına alınmıştır. Bu dava ile saklı

paylı mirasçıların payına yapılan zedeleyici işlemin ortadan kaldırılması veya miras bırakanın

yaptığı tasarrufların kanuni sınırı aşmaması amaçlanmaktadır.

Tenkis Davasını kimler açabilir?

● Miras bırakanın altsoyu (çocukları, torunları ve onların çocukları ve evlatlıkları)

● Miras bırakanın anne ve babası

● Miras bırakanın eşi

Bu kişiler saklı pay sahibi mirasçılardır. Bu mirasçıların, miras bırakanın yapmış olduğu

tasarruf işlemlerine karşılık miras payları belli oranda korunmaktadır. Miras bırakan bu

paylara hiçbir şekilde müdahale edemez. Saklı payının ihlal edilmesi durumunda bu kişiler

tenkis davası açabilir.

Tenkis Davasına saklı pay oranı nedir?

● Miras bırakanın altsoyu için ½ (yarısı)

● Anne ve baba ¼ (çeyreği)

● Eş tek başına mirasçı ise mirasın ¾’ü, miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı ise

tamamı, murisin anne ve babası ile mirasçı olmuş ise saklı pay miktarı yasal miras

payının tamamı, anneanne, babaanne ve dedelerden biriyle mirasçı ise ¾’dür.

Tenkis Davası hangi durumlarda açılır?

1. Vasiyetname ile saklı payın zedelenmesi,

2. Miras bırakanın sağlığında büyük bağışlar yapması,

3. Saklı paylı mirasçıya hiç mal bırakılmaması

1-Vasiyetname ile saklı payın zedelenmesi

● Miras bırakan, vasiyetname ile malını başkasına bırakabilir.

● Ancak bu vasiyet saklı payı ihlal ederse tenkis davası açılabilir.

2-Miras bırakanın sağlığında büyük bağışlar yapılması

● Muris, ölmeden önce mallarını bağışlayabilir.

● Bu bağışlar saklı payı azaltıyorsa, yine tenkis davası gündeme gelir.

3-Saklı paylı mirasçıya hiç mal bırakılmaması

● Bazı durumlarda muris, bir mirasçısını tamamen dışlayabilir.

● Eğer haklı bir mirastan çıkarma yoksa, bu durumda saklı payı ihlal edilen mirasçı

dava açabilir.

Önemli: Tenkis davası açmak, bağışı ya da vasiyeti tamamen iptal etmez. Sadece yasal

sınırlara indirir.

Kimler Tenkis Davası açamaz?

● Saklı pay sahibi olup mirası reddedenler,

● Saklı pay sahibi olup mirastan feragat edenler,

● Saklı pay sahibi olup mirasçılıktan çıkarılmış kişiler tenkis davası açamaz.

Tenkis Davasının Hukuki Dayanağı

Tenkis davası, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir. Kanun koyucu, saklı paylı

mirasçıların hakkını koruyarak miras bırakanın özgürlüğü ile mirasçıların hakkı arasında bir

denge kurmak istemiştir.

Bu nedenle tenkis davası:

● Hem miras bırakanın özgürlüğünü sınırlamaz, çünkü belirli oranda tasarruf

serbestisi vardır.

● Hem de mirasçının mağduriyetini önler, çünkü saklı pay ihlali olduğunda yasal yola

başvurulabilir.

Tenkis davası açma süresi nedir? Süreler ne zaman başlar?

Mirasçının, saklı payının ihlal edildiğini öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl,

Her durumda, mirasın açılmasından itibaren 10 yıldır

Bu süreler;

● Vasiyetname varsa Vasiyetnamenin okunmasıyla birlikte.

● Bağış varsa, Bağışın öğrenildiği tarih esas alınır.

● Genel kural, Murisin ölüm tarihidir

Bu süreler hak düşürücüdür. Bu süreler içerisinde dava açılmazsa hak ortadan kalkar.

Uygulamada En Çok Yapılan Hatalar

● Aile içi anlaşmazlıklar nedeniyle dava açmanın ertelenmesi,

● Hak düşürücü sürelerin önemsenmemesi,

● ‘’Biraz bekleyelim’’, ‘’İşler netleşsin’’ düşüncesiyle hareket edilmesi.

Tenkis Davasında görevli ve yetkili mahkeme nedir?

Tenkis davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise

miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

Örnek ile açıklayacak olursak, muris Bakırköy/İstanbul’da yaşıyorsa davanın açılacağı

mahkeme Bakırköy Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Tenkis Davasında ispat yükü kimdedir?

Tenkis davasında ispat yükü davacıya aittir. Davacı veya davacılar, açtıkları davada saklı

paylı mirasçı olduğunu, bu saklı paylarının ihlal edildiğini ve miras bırakanın ölümünü

ispatlamalıdır.

Tenkis Davası Açmayan Mirasçı Tenkisten Faydalanabilir mi?

Tenkis hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan sadece dava açan saklı pay sahibi

açısından sonuç doğuracaktır. Dava açmayan diğer saklı pay sahibi mirasçılar tenkis

kararından faydalanamaz. Bu nedenle diğer mirasçıların da saklı paylarını almak için dava

açması gerekmektedir.

Tenkis Davasının Sonuçlar

● Tenkis kararı ile miras bırakanın sağlararası kazandırmaları veya ölüme bağlı

tasarrufları yani bağışlar veya vasiyetnameler mirasçıların saklı payını aşan oranda

geçersiz hale gelir. Ancak bu tüm bağışlamanın veya vasiyetnamenin iptal edileceği

anlamını taşımamaktadır. Sadece saklı pay miktarı tenkis edilir.

● Taşınmaz bir malvarlığı söz konusuysa, tapu iptal ve tescil davası açılarak tenkis

oranında taşınmazın bir kısmı veyahut tamamı saklı pay sahibi mirasçıya devredilir.

● Tenkis edilen malın aynen iadesi mümkün değilse bu malın saklı pay oranındaki

bedeli nakden ödenir.

Tenkis Davası, mirasçının hakkını koruyan hukuki bir yoldur. Mağduriyet yaşayan mirasçılar

bu yolla saklı paylarına kavuşabilirler. Her ne kadar teoride kolay gözükse de miras dağıtımı,

mal varlıklarının kıymeti, bu mal varlıklarının vergileri gibi karmaşık süreçleri de içinde

barındırdığından alanında uzman bir Avukat ile çalışılması hak kaybına sebebiyet vermemesi

açısından önemlidir. 18.08.2025